Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców przygotowało i złożyło wnioski do poszczególnych Ministrów o wydanie objaśnień prawnych w zakresie niektórych przepisów wprowadzanych tzw. tarczą antykryzysową.
W oczekiwaniu na wydanie objaśnień prawnych udostępniamy treść przedmiotowych wniosków | ||
---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jednocześnie, dla Państwa wygody, poniżej zamieszczamy wyciąg z powyższych wniosków o objaśnienia prawne zawierający zadane pytania oraz stanowisko Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców:
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15za ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: UCOVID) w związku z art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 w zw. z art. 57 § 1 i 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 roku poz. 900 z późn. zm.; dalej OP), w poniższym zakresie:
„Czy przepis art. 15za ust. 1 UCOVID znajduje zastosowanie do decyzji wydanych w oparciu o przepis art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 OP, w stosunku do wniosków złożonych w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, dotyczących:
a) zobowiązań podatkowych powstałych i wymagalnych po dniu ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii,
b) zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, a których wymagalność przypadała w jednym ww. okresów (np. zobowiązanie w podatku od towarów i usług za luty 2020 roku, płatne do dnia 25 marca 2020 roku)
c) zobowiązań podatkowych powstałych lub wymagalnych przed dniem ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii niezależnie od daty ich powstania i wymagalności (np. zobowiązanie w podatku od towarów i usług za styczeń 2020 roku, płatne do dnia 25 lutego 2020 roku).”
Stanowisko Rzecznika:
Przepis art. 15za ust. 1 UCOVID znajduje zastosowanie do decyzji wydanych w oparciu o przepis art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 OP, w stosunku do wniosków złożonych w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, niezależnie od daty powstania lub wymagalności zobowiązania podatkowego którego dotyczą.
W szczególności przepis art. 15za ust. 1 UCOVID znajduje zastosowanie do:
a) zobowiązań podatkowych powstałych i wymagalnych po dniu ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii,
b) zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, a które są wymagalne w jednym ww. okresów,
c) zobowiązań podatkowych powstałych lub wymagalnych przed dniem ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii niezależnie od daty ich powstania lub wymagalności.
Jedynym warunkiem zastosowania art. 15za ust. 1 UCOVID przez organ podatkowy do ww. zobowiązań jest złożenie przez przedsiębiorcę wniosku w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15zzze us1. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Czy ulgi w spłacie polegające na umorzeniu, odroczeniu spłaty lub rozłożeniu na raty należności pieniężnych, o jakich mowa w art. 15zzze ust. 1 ustawy COVID-19 mogą być udzielane przez starostę lub prezydenta miasta na prawach powiatu, bez zgody wojewody, na wniosek złożony przez przedsiębiorcę czy jedynie z urzędu?
Stanowisko Rzecznika:
Rzecznik stoi na stanowisku, że ulgi o jakich mowa w art. 15zzze ust. 1 ustawy o COVID-19 mogą być de facto przyznawane zarówno na wniosek podmiotu jak i z urzędu.
2. Jak należy rozumieć pojęcie „odstąpienia od dochodzenia” należności, o którym mowa w art. 15zzze ust. 2 ustawy COVID?
a) Czy jest to ulga równoznaczna z definitywnym umorzeniem tych należności,
b) Czy jest to ulga równoznaczna odroczeniem terminu ich spłaty?
Stanowisko Rzecznika:
Użyte w art. 15zzze ust. 2 pojęcie „odstąpienie od dochodzenia należności” należy rozumieć jako oświadczenie o zamiarze niedochodzenia (w dacie rozpoznania wniosku oraz na przyszłość) od wnioskodawcy należności, o których mowa w tym przepisie.
W przypadku odstąpienia od dochodzenia w rozumieniu art. 15zzze ust. 2 ustawy COVID-19, późniejsze ich umorzenie lub rozłożenie na raty będzie bezprzedmiotowe.
3. Czy do udzielania ulg wskazanych w art. 15zzze ust. 1 i ust. 2 ustawy COVID-19 , stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 256)? Jeżeli tak to w jakiej formie: decyzji czy postanowienia, podejmowane jest rozstrzygnięcie w przedmiocie przyznania ulgi?
Stanowisko Rzecznika:
Ustawodawca w omawianym przepisie reguluje zasady przyznawania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych. Wobec tego w sprawach tych należy stosować cywilnoprawną, a nie administracyjnoprawną metodę regulacji. Włącza to możliwość stosowania przepisów kodeksu postępowania administracyjnego.
4. Czy ulgi przyznawane na podstawie art. 15zzze ust. 1 i ust. 2 ustawy COVID-19 udzielane są na podstawie przepisów prawa cywilnego? Jeśli tak to w jakiej formie?
Stanowisko Rzecznika:
Zdaniem Rzecznika należy uznać, że ulgi w spłacie zobowiązań cywilnoprawnych w trybie i na zasadach określonych w art. 15zzze ust. 1 i 2 ustawy COVID-19 przyznawane są w formie oświadczenia woli organu uprawnionego do ich przyznania.
Jeśli organ uwzględni w całości wniosek dłużnika o odstąpienie od dochodzenia przedmiotowych należności, to należy uznać, iż wniosek ten stanowi wymagane oświadczenie woli dłużnika.
5. Jakie warunki musi spełnić przedsiębiorca aby przysługiwała mu ulga na podstawie art. 15zzze ust. 1 i ust. 2 ustawy COVID-19 ?
Stanowisko Rzecznika:
Rzecznik zauważa, że przyznanie ulgi w trybie art. 15zzze ust. 1 ustawy COVID-19 nie jest uzależnione od spełnienia dodatkowych przesłanek przez przedsiębiorcę. Z kolei ulga w trybie art. 15 zzze ust. 2 tej ustawy może zostać przyznana wyłącznie na wniosek przedsiębiorcy po spełnieniu przesłanki pogorszenia płynności finansowej w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. W ocenie Rzecznika oznacza to, że przedsiębiorca we wniosku, o którym mowa w art. 15 zzze ust. 2 ustawy, ma obowiązek przedstawić okoliczności wskazujące na spełnienie tej przesłanki.
Z kolei wykazanie okoliczności wskazujących na spełnienie przesłanki uprawniającej do przyznania ulgi na podstawie art. 15zzze ust. 2 ustawy COVID-19, powinno polegać na ich uprawdopodobnieniu, a nie na udowodnieniu. Uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym dowodu w ścisłym tego słowa znaczeniu i nie daje pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie.
Przedsiębiorca nie ma obowiązku wykazywania w sposób szczególny, żadnymi formalnymi dokumentami faktu pogorszenia płynności finansowej. W szczególności przedsiębiorca nie ma obowiązku podawania i dowodzenia współczynników płynności ani przedstawiana jakichkolwiek sformalizowanych wyliczeń lub analiz (np. opinii biegłych) na okoliczność pogorszenia płynności finansowej.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15zzzg ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa o COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Czy udzielane przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa (dalej jako: organ jst), do czasu określenia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały zasad udzielania ulg, o których mowa w art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ulgi w spłacie należności pieniężnych z tytułu oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie, przypadających za okres stanu epidemicznego lub stanu epidemii jednostce samorządu terytorialnego, o jakich mowa w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID-19, polegające na umorzeniu, odroczeniu terminu spłaty lub rozłożeniu na raty tych należności mogą być przyznawane zarówno na wniosek podmiotu jak i z urzędu?
Stanowisko Rzecznika:
Udzielane przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa (dalej jako: organ jst), do czasu określenia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały zasad udzielania ulg, o których mowa w art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ulgi w spłacie należności pieniężnych z tytułu oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie, przypadających za okres stanu epidemicznego lub stanu epidemii jednostce samorządu terytorialnego, o jakich mowa w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID-19, polegające na umorzeniu, odroczeniu terminu spłaty lub rozłożeniu na raty tych należności mogą być przyznawane zarówno na wniosek przedsiębiorcy jak i z urzędu.
2. Jakie przesłanki powinny warunkować przyznanie przez organ jst ulgi polegającej na umorzeniu omawianych należności?
a) Czy przesłanką umorzenia tych należności może być sam fakt, że przypadają one jednostce samorządu terytorialnego za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo za okres stanu epidemii?
b) Czy podejmując decyzję o umorzeniu należy badać inne okoliczności, takie jak np. ważny interes podmiotu, czy interes publiczny, względy społeczne lub gospodarcze, skuteczność ewentualnego postępowania egzekucyjnego?
Stanowisko Rzecznika:
Przedsiębiorca nie musi w sposób szczególny wykazać, że w jego przypadku zaistniały okoliczności kwalifikowane jako ważny interes podmiotu, czy interes publiczny, które należy badać przy umarzaniu należności. Organ jst decydując o przyznaniu ulgi nie musi w sposób szczególny badać czy względy społeczne lub gospodarcze, albo skuteczność ewentualnego postępowania egzekucyjnego uzasadniają decyzję pozytywną dla przedsiębiorcy.
Z uwagi na szczególnie trudną sytuację w jakiej zaleźli się przedsiębiorcy należy przyjąć, że sam fakt, iż przedmiotowe należności przypadają za okres stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii stanowi podstawę do umorzenia tych należności.
Jest także oczywistym, że związku z obecną sytuacją pandemiczną oraz obostrzeniami, które w związku z nią zostały wprowadzone udzielanie pomocy przedsiębiorcom leży nie tylko w ważnym interesie ich samych, ale również w interesie publicznym.
3. W jakich przypadkach mogą być przyznane przez organ jst ulgi polegające na odroczeniu terminu spłaty lub rozłożeniu na raty płatności omawianych należności?
a) Czy do przyznania tych ulg wystarczające jest, że przedmiotowe należności przypadają jednostce samorządu terytorialnego za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo za okres stanu epidemii?
b) Czy podejmując decyzję o odroczeniu terminu spłaty lub rozłożeniu na raty płatności tych należności należy badać inne okoliczności, takie jak np. ważny interes podmiotu, czy interes publiczny, względy społeczne lub gospodarcze, skuteczność ewentualnego postępowania egzekucyjnego?
Stanowisko Rzecznika:
W art. 15zzzg ustawodawca nie wskazał jakie przesłanki należy badać przy odroczeniu terminu spłaty lub o rozłożeniu na raty należności pieniężnych. Z uwagi na szczególnie trudną sytuację w jakiej zaleźli się przedsiębiorcy należy przyjąć, że sam fakt, iż przedmiotowe należności przypadają za okres stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii stanowi podstawę do odroczenia terminu spłaty lub o rozłożenia na raty należności pieniężnych tych należności.
Organ podejmując decyzję o odroczeniu terminu spłaty lub rozłożeniu na raty płatności tych należności nie musi w sposób szczególny badać czy miały miejsce szczególne okoliczności. Jest także oczywistym, że związku z obecną sytuacją pandemiczną oraz obostrzeniami, które w związku z nią zostały wprowadzone udzielanie pomocy przedsiębiorcom leży nie tylko w ważnym interesie ich samych, ale również w interesie publicznym.
4. Czy do udzielania przez organ jst, wskazanych w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID- 19, ulg w spłacie należności pieniężnych przypadających za okres stanu epidemicznego lub stanu epidemii jednostce samorządu terytorialnego, stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 256; dalej jako: Kpa),
a) jeśli tak to jaką formę powinno mieć rozstrzygnięcie postanowienia czy decyzji?
b) Czy od wydanego rozstrzygnięcia przysługuje środek odwoławczy odwołanie, zażalenie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy?
Stanowisko Rzecznika:
Do udzielania przez organ jst, wskazanych w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID- 19, ulg w spłacie należności pieniężnych przypadających za okres stanu epidemicznego lub stanu epidemii jednostce samorządu terytorialnego nie stosuje się przepisów kodeksu postepowania administracyjnego.
Przedmiotowe ulgi w spłacie należności wskazane w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID- 19 powinny być udzielane na podstawie przepisów prawa cywilnego w formie jednostronnego oświadczenia woli osoby (osób) piastującej funkcję organu jst.
5. Czy też ulgi w spłacie należności wskazane w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID- 19 powinny być udzielane na podstawie przepisów prawa cywilnego? Jeśli tak to czy przyznanie ulgi następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli osoby piastującej funkcję organu jst czy w innej formie?
Stanowisko Rzecznika:
Do udzielania przez organ jst, wskazanych w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID- 19, ulg w spłacie należności pieniężnych przypadających za okres stanu epidemicznego lub stanu epidemii jednostce samorządu terytorialnego nie stosuje się przepisów kodeksu postepowania administracyjnego.
Przedmiotowe ulgi w spłacie należności wskazane w art. 15zzzg ust. 1 ustawy o COVID- 19 powinny być udzielane na podstawie przepisów prawa cywilnego w formie jednostronnego oświadczenia woli osoby (osób) piastującej funkcję organu jst.
6. Jakie przesłanki powinny warunkować odstąpienie od dochodzenia omawianych należności na wniosek podmiotu?
a) Czy przesłanką odstąpienia może być fakt, że przypadają one jednostce samorządu terytorialnego za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo za okres stanu epidemii oraz okoliczność, że wniosek pochodzi od podmiotu, którego płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19?
b) Czy też podejmując postanowienie o odstąpieniu od dochodzenia należności należy badać zaistnienie innych okoliczności, takich jak np. ważny interes podmiotu, czy interes publiczny, względy społeczne lub gospodarcze, skuteczność ewentualnego postępowania egzekucyjnego?
Stanowisko Rzecznika:
Samodzielną podstawę do postanowienia o odstąpieniu od dochodzenia należności stanowi fakt, że przedmiotowe należności przypadają jednostce samorządu terytorialnego za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo za okres stanu epidemii oraz okoliczność, że wniosek pochodzi od podmiotu, którego płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.
Organ jst decydując o przyznaniu ulgi nie musi w sposób szczególny badać zaistnienia innych okoliczności, takich jak np. ważny interes podmiotu, czy interes publiczny, względy społeczne lub gospodarcze, skuteczność ewentualnego postępowania egzekucyjnego.
Jest także oczywistym, że związku z obecną sytuacją pandemiczną oraz obostrzeniami, które w związku z nią zostały wprowadzone udzielanie pomocy przedsiębiorcom leży nie tylko w ważnym interesie ich samych, ale również w interesie publicznym.
7. Jakie elementy powinien zawierać wniosek przedsiębiorcy:
a) Jakie dane/okoliczności przedsiębiorca musi wykazać?
b) Czy przedsiębiorca musi przedstawić dokumenty potwierdzające stan majątkowy jeżeli tak to jakie?
c) Za jakie okresy ma przedstawić dane?
Stanowisko Rzecznika:
W świetle art. 15zzzg ust. 2 ustawy o COVID-19 wystarczającym dla przyznania przedsiębiorcy ulgi jest podanie przez przedsiębiorcę we wniosku o odstąpienie od odchodzenia przedmiotowych należności, że należności przypadają jst za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz oświadczenie, że wniosek pochodzi od przedsiębiorcy, którego płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Nie ma konieczności wykazywania w sposób szczególny, żadnymi dokumentami faktu pogorszenia płynności finansowej. W szczególności przedsiębiorca nie ma obowiązku podawania współczynników płynności ani przedstawiana jakichkolwiek wyliczeń lub analiz na okoliczność pogorszenia płynności finansowej.
8. Czy do postanowienia organu jst o odstąpieniu od dochodzenia należności, o jakim mowa w art. 15zzzg ust. 2 ustawy o COVID- 19 stosuje się przepisy Działu II, Rozdziału 9 Kpa dotyczące postanowień? Czy na to postanowienie służy środek odwoławczy w postaci zażalenia albo wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy?
Stanowisko Rzecznika:
Do postanowienia organu jst o odstąpieniu od dochodzenia należności, o jakim mowa w art. 15zzzg ust. 2 ustawy o COVID- 19 nie stosuje się przepisów Działu II, Rozdziału 9 Kpa dotyczących postanowień.
Organ jst postanawia o odstąpieniu od dochodzenia tych należności pieniężnych na podstawie przepisów prawa cywilnego, w formie jednostronnego oświadczenia woli osoby (osób) piastującej funkcję organu jst.
9. Czy też organ jst może postanowić o odstąpieniu od dochodzenia tych należności pieniężnych na podstawie przepisów prawa cywilnego? Jeśli tak to czy owo odstąpienie następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli osoby piastującej funkcję organu jst czy w innej formie?
Stanowisko Rzecznika:
Do postanowienia organu jst o odstąpieniu od dochodzenia należności, o jakim mowa w art. 15zzzg ust. 2 ustawy o COVID- 19 nie stosuje się przepisów Działu II, Rozdziału 9 Kpa dotyczących postanowień.
Organ jst postanawia o odstąpieniu od dochodzenia tych należności pieniężnych na podstawie przepisów prawa cywilnego, w formie jednostronnego oświadczenia woli osoby (osób) piastującej funkcję organu jst.
10. Czy w każdym przypadku, gdy wniosek o umorzenie należności przypadających jednostce samorządu terytorialnego jak też wnioski o odroczenie terminu spłaty lub rozłożenie na raty płatności należności przypadających jednostce samorządu terytorialnego pochodzą od podmiotu, którego płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19 należy przyjmować, że przyznanie ulgi uzasadnione jest ważnym interesem dłużnika oraz względami społecznymi i gospodarczymi?
Stanowisko Rzecznika:
W każdym przypadku, gdy wniosek o umorzenie należności przypadających jednostce samorządu terytorialnego jak też wnioski o odroczenie terminu spłaty lub rozłożenie na raty płatności należności przypadających jednostce samorządu terytorialnego pochodzą od przedsiębiorcy, którego płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19, przyznanie ulgi uzasadnione jest ważnym interesem dłużnika oraz względami społecznymi i gospodarczymi.
Objaśnienia prawne dotyczące wykładni art. 15zzzf ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa o COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Czy odstąpienie od dochodzenia należności cywilnoprawnych przypadających jednostce samorządu terytorialnego w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego udzielane jest wyłącznie tym przedsiębiorcom, którzy złożą wnioski przed wydaniem uchwały?
2. Czy odstąpienie od dochodzenia należności cywilnoprawnych przypadających jednostce samorządu terytorialnego w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego może być przyznane przedsiębiorcom, którzy złożą wniosek przed wydaniem uchwały jak i tym, którzy złożą wniosek po jej wydaniu?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 1 i Ad.2.
Odstąpienie od dochodzenia należności cywilnoprawnych przypadających jednostce samorządu terytorialnego w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego udzielane jest przedsiębiorcom, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19, którzy złożą wniosek przed wydaniem ww. uchwały oraz tym, którzy złożą wniosek po wydaniu uchwały o odstąpieniu od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym.
3. Jak należy rozumieć pojęcie „odstąpienia od dochodzenia” należności, o którym mowa w art. 15zzzf ustawy o COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
Pojęcie „odstąpienia od dochodzenia” , o którym mowa w art. 15zzzf ustawy o COVID-19 należy rozumieć jako całkowitą rezygnację z należnych budżetowi jst kwot należności o charakterze cywilnoprawnym.
4. Czy okolicznością warunkującą uzyskanie ulgi jest samo pogorszenie płynności finansowej w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19?
a) Na czym polega pogorszenie płynności finansowej uzasadniające skorzystanie z pomocy?
b) Jakie dane przedsiębiorca musi wykazać?
c) Jaki wskaźnik dowodzi pogorszenia płynności finansowej – w oparciu o jakie dane, za jakie okresy go wyliczamy?
d) Czy przedsiębiorca musi przedstawić dokumenty potwierdzające pogorszenie płynności finansowej? Jeżeli tak to jakie?
Stanowisko Rzecznika:
Okolicznością warunkującą uzyskanie ulgi w formie odstąpienia od dochodzenia należności cywilnoprawnych jest samo pogorszenie płynności finansowej w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.
Pogorszenie płynności finansowej uzasadniające skorzystanie z pomocy polega na każdym ograniczeniu lub utracie przez przedsiębiorcę zdolności do spłacania wymagalnych zobowiązań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca nie musi wykazywać dodatkowych danych, ani przedstawiać dowodów potwierdzających wystąpienie w jego przypadku pogorszenia ani zakresu pogorszenia jego płynności finansowej. Wystarczającym jest oświadczenie, że podstawę wniosku stanowi pogorszenie płynności finansowej wnioskodawcy w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.
5. Czy w ww. uchwale o odstąpieniu od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego mogą być określone inne niż wymienione w art. 15zzzf ustawy o COVID-19 warunki uzyskania przedmiotowej ulgi?
a) Jeżeli tak to jakie inne warunki uzasadniają skorzystanie z pomocy?
b) Jakie dane/okoliczności przedsiębiorca musi wykazać?
c) Czy przedsiębiorca musi przedstawić dokumenty potwierdzające spełnienie przesłanek do uzyskania ulgi, jeżeli tak to jakie?
d) Za jakie okresy ma przedstawić dane?
Stanowisko Rzecznika:
W uchwale o odstąpieniu od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego nie mogą być określone inne, niż wymienione w art. 15zzzf ustawy o COVID-19 warunki uzyskania przedmiotowej ulgi. W przedmiotowej uchwale organ jst nie może wskazać dodatkowych wymogów, jakie uzasadniają skorzystanie z tej formy pomocy, ani danych czy okoliczności jakie przedsiębiorca powinien wykazać we wniosku. Brak jest podstaw do żądania od przedsiębiorcy jakichkolwiek dodatkowych dokumentów.
6. Czy odstąpienie od dochodzenia należności dotyczy wszystkich należności cywilnoprawnych przypadających jednostce samorządu terytorialnego, tzn. czy ulga obejmuje również przypadające jednostce samorządu terytorialnego należności z tytułu oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie?
Stanowisko Rzecznika:
Odstąpienie od dochodzenia należności cywilnoprawnych przypadających jst obejmuje wszelkie należności cywilnoprawne przypadające jst. przykładowo należności wynikające z umów o udostępnienie mienia publicznego, a także z umów sprzedaży nieruchomości i innych składników majątkowych czy należności z tytułu usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych. Odstąpienie to obejmuje również (a więc nie tylko) należności pieniężne z tytułu oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie.
7. Czy ulga w spłacie należności cywilnoprawnych, o jakiej mowa w art.15zzzf ustawy o COVID-19, dotyczy jedynie należności powstałych za czas trwania stanu epidemicznego lub stanu epidemii?
8. Czy przedmiotowa ulga może być zastosowana do należności cywilnoprawnych przypadających jednostce samorządu terytorialnego za okresy sprzed i po ogłoszeniu stanu epidemicznego lub stanu epidemii?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 7 i Ad. 8.
Ulga w spłacie należności cywilnoprawnych, o jakiej mowa w art.15zzzf ustawy o COVID-19 dotyczy należności powstałych za czas trwania stanu epidemicznego lub stanu epidemii jak również należności za okresy przypadające przed i po ogłoszeniu stanu epidemicznego lub stanu epidemi.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15zzr ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: UCOVID) w związku z art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 w zw. z art. 165 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 roku poz. 900 z późn. zm.; dalej OP), w poniższym zakresie:
1. Czy przepis art. 15zzr ust. 1 UCOVID w zakresie wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów obejmuje swoim zakresem także terminy, o których mowa w ustawie ordynacja podatkowa?
Stanowisko Rzecznika:
Przepis art. 15zzr ust. 1 UCOVID w zakresie wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego obejmuje także terminy, o których mowa w ustawie ordynacja podatkowa.
2. Czy przepis art. 15zzr ust. 1 pkt 2 UCOVID znajduje zastosowanie do terminu złożenia wniosku w przedmiocie wszczęcia postepowania w oparciu o wniosek strony tj. w oparciu o przepis art. 165 § 3 OP?
Stanowisko Rzecznika:
Przepis art. 15zzr ust. 1 pkt 2 UCOVID znajduje zastosowanie do terminu złożenia wniosku w przedmiocie wszczęcia postępowania w oparciu o wniosek strony tj. w oparciu o przepis art. 165 § 3 OP.
3. Czy wniosek o odroczenie płatności podatku lub o rozłożenie podatku na raty jest wnioskiem dotyczącym terminów do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki, o którym mowa w art. 15zzr ust. 1 pkt 2 UCOVID?
Stanowisko Rzecznika:
Pojęcie „terminów do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki” o którym mowa w art. 15zzr ust. 1 pkt 2 UCOVID powinno być interpretowane szeroko. Obejmuje swoim zakresem dokonanie wszelkich czynności kształtujących prawa przedsiębiorcy na gruncie ordynacji podatkowej, w tym czynności obejmujące złożenie jakiegokolwiek wniosku w trybie ustawy ordynacja podatkowa. W szczególności pojęcie to swoim zakresem obejmuje bieg terminów do złożenia wniosków w przedmiocie odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty.
4. Czy przepis art. 15zzr ust. 1 pkt 2 UCOVID znajduje zastosowanie do biegu terminu o którym mowa we wniosku złożonym w przedmiocie odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia terminu płatności podatku na raty, w zakresie zobowiązań podatkowych, niezależnie od daty ich powstania oraz terminu wymagalności?
5. Czy warunkiem zastosowania art. 15zzr ust. 1 pkt 2 UCOVID jest tylko złożenie wniosku w trakcie obowiązywania jednego ze stanów (tj. stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii)?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 4 i Ad. 5.
Jedynym warunkiem dla skorzystania z ulgi, o której mowa w przedmiotowym przepisie, jest złożenie wniosku w trakcie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Skoro bowiem ustawodawca w treści przepisu nie wskazał, jakich przepisów prawa administracyjnego, a więc jakich przepisów podatkowych może dotyczyć wydana przez organ decyzja, to celem ustawodawcy był jak najszerszy zakres przedmiotowego przepisu.
Tym samym: „np. w przypadku złożenia przez przedsiębiorcę wniosku dotyczącego odroczenia terminu płatności zobowiązania w podatku od towarów i usług za luty 2020 roku, płatnego do dnia 25 marca 2020 roku, w przypadku gdy wniosek ten nadany został pocztą w dniu 25 marca 2020 roku i wpłynął do organu w dniu 27 marca 2020 roku, termin na złożenie wniosku z uwagi na dyspozycję art. 15zzr ust. 1 pkt 2 UCOVID nie upłynął i na podstawie tak złożonego wniosku organ może wydać decyzję w przedmiocie odroczenia terminu płatności lub rozłożenia podatku na raty.”
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15zzb ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Jak należy rozumieć pojęcie wynagrodzenie pracownika,
a) Czy jest to wynagrodzenie zasadnicze bez żadnych dodatków, dopłat, w tym bez dodatku funkcyjnego?
b) Czy też jest to wynagrodzenie zasadnicze z wypłacanymi dotychczas pracownikowi dodatkami jak np. premie, dodatek funkcyjny?
c) Za jaki okres i ewentualnie w jakiej wysokości należy przyjąć do obliczenia wynagrodzenia dodatki okresowe (np. kwartalne)?
Stanowisko Rzecznika:
Do wyliczenia wysokości dofinansowania powinna być przyjęta wysokość wynagrodzeń rzeczywiście wypłacanych tym pracownikom. Wobec tego, przy obliczaniu wynagrodzenia na potrzebę uzyskania dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników należy przyjąć, iż pojęcie wynagrodzenie obejmuje zarówno wynagrodzenie zasadnicze jak i wypłacane pracownikowi dodatki. W przypadku dodatków wypłacanych okresowo do obliczenia wynagrodzenia należy przyjąć średniomiesięczną wysokość konkretnego dodatku.
2. Jak należy wyliczyć spadek obrotu gospodarczego w stosunku do przedsiębiorców, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu 2020 r.
3. Czy o dofinasowanie części kosztów wynagrodzenia mogą się ubiegać przedsiębiorcy, który zawiesili działalność gospodarczą w 2019 roku?
4. Czy o dofinasowanie części kosztów wynagrodzenia mogą się ubiegać przedsiębiorcy którzy nie uzyskali żadnego przychodu w roku 2019 – prowadzili czynności przygotowawcze (np. montowali linię produkcyjną, organizowali biuro, ponosili koszy na wytworzenie programu komputerowego)?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 2 – Ad. 4.
Dla wykazania spadku obrotów gospodarczych spełniającego przesłankę przyznania dofinansowania na podstawie art. 15zzb ustawy COVID-19 spadek ten, w stosunku do przedsiębiorców, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu 2020 r., który zawiesili działalność gospodarczą w 2019 roku, i tych którzy w 2019 r. nie uzyskali przychodów bowiem prowadzili czynności przygotowawcze, wystarczającym jest uprawdopodobnienie, spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19.
5. Czy obrót obejmuje także przychody z tytułu świadczenia usług w oparciu o usługi świadczone w formie online, które nie były świadczone przed wprowadzaniem stanu zagrożenia epidemicznego albo wprowadzaniem stanu epidemii?
Stanowisko Rzecznika:
Przy wyliczeniu spadku obrotów gospodarczych jako zmniejszenia sprzedaży usług na potrzeby uzyskania omawianej formy dofinansowania do obrotu za okres 2 miesięcy kalendarzowych, przypadających po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania należy wliczać wartość sprzedaży usług w formie on-line, które nie były świadczone przez przedsiębiorcę przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
6. Czy w przypadku niedotrzymania warunku utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową, jednego z pracowników objętych dofinansowaniem, przedsiębiorca zwraca proporcjonalnie część dofinansowania przypadającą na tego pracownika, czy też część dofinasowania ogółem (otrzymanego na wszystkich pracowników)?
Stanowisko Rzecznika:
W przypadku niedotrzymania warunku utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową, w odniesieniu tylko do jednego z pracowników objętych dofinansowaniem, przedsiębiorca zwraca otrzymaną część dofinansowania proporcjonalnie do okresu nieutrzymania zatrudnienia tego pracownika.
7. Jak należy rozumieć brak przesłanek do ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, o których mowa w art. 11 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe?
Stanowisko Rzecznika:
Składając oświadczenie, o którym mowa w art. 15zzb ust. 10 pkt 2) ustawy COVID-19, przedsiębiorca oświadcza jedynie o stanie swojej wypłacalności na dzień przez ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego.
8. Czy w przypadku otrzymania świadczenia postojowego, o jakim mowa w art. 15zq ustawy COVID-19, przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
W przypadku gdy przedsiębiorca otrzymał świadczenie postojowe przysługuje mu również pomoc w formie dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID 19.
9. Czy w przypadku otrzymania dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19, przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników z art. 15g z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?
10. Czy w przypadku otrzymania dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w 15zzb ustawy COVID-19, przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie dofinansowania składek na ubezpieczenia społeczne pracowników z art. 15g ustawy COVID-19 z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 9 i Ad. 10.
W przypadku otrzymania dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19, przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie dofinansowania pozostałej (nieobjętej dofinansowaniem) części kosztów wynagrodzeń pracowników z art. 15g z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
W przypadku otrzymania dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19, przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie dofinansowania pozostałej (nieobjętej dofinansowaniem) części składek na ubezpieczenia społeczne pracowników z art. 15g ustawy COVID-19 z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15 zq, art. 15 zr, art. 15zs oraz art. 15zu ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Jak należy rozumieć pojęcie „przestoju w prowadzeniu działalności”, o którym mowa w art. 15zq ust. 3 ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
Jest to czas, w którym przedsiębiorca pozostaje w gotowości do wykonywania działalności gospodarczej oraz odpowiednio strona umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przedstawionym powyżej pozostaje w gotowości do wykonania tej umowy (przejawia wolę oraz zdolność psychiczną i fizyczną wykonania działalności gospodarczej oraz wykonania umowy cywilnoprawnej), ale z przyczyn obiektywnych – wywołanych w następstwie wystąpienia COVID-19 – nie może jej wykonywać.
2. Czy świadczenie postojowe przysługuje osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą jednoosobowo czy także zatrudniającej inne osoby?
Stanowisko Rzecznika:
O świadczenie postojowe może skutecznie ubiegać się zarówno osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jednoosobowo jak również zatrudniająca innych pracowników.
3. Czy pojęcie przychodu wymienione w art. 15zq ust. 4 pkt 1) i 2) ustawy COVID-19 należy rozumieć ściśle (jako przychód) czy jako dochód?
Stanowisko Rzecznika:
Użyte w art. 15 zq ust. 4 pkt 1) i 2) ustawy COVID-19 pojęcie przychodu należy interpretować więc jako dochód.
4. Czy wymóg spadku przychodów o 15% o którym mowa w art. 15zq ust 4 pkt 1 ustawy COVID-19 dotyczy podmiotów, które nie uzyskały żadnego przychodu w miesiącu poprzedzającym?
Stanowisko Rzecznika:
Przedsiębiorcy, którzy w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o świadczenie postojowe nie uzyskali żadnego przychodu, nie powinni być pozbawieni prawa przyznania oraz wypłaty świadczenia.
5. Czy przychód, o którym mowa w art. 15zq ust 4 pkt 1 ustawy COVID-19 obejmuje także przychody z tytułu świadczenia usług w oparciu o usługi świadczone w formie online, które nie były świadczone przed wprowadzaniem stanu zagrożenia epidemicznego albo wprowadzaniem stanu epidemii?
Stanowisko Rzecznika:
Przychody uzyskane z tytułu świadczenia usługi w formie online, są wliczane jako składnik przychodu (dochodu) także w przypadku jeżeli przedsiębiorca nie prowadził działalności gospodarczej lub nie wykonywał umowy cywilnoprawnej przed ogłoszeniem epidemii w tej formie.
6. Co to jest jedno świadczenie postojowe w rozumieniu art. 15 zr ust. 4 ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
Pojęcie jednego świadczenia postojowego powinno być rozumiane więc jako, określona w ustawie, maksymalna kwota świadczenia. W przypadku zbiegu praw do kilku świadczeń przysługuje jedno świadczenie jako suma poszczególnych świadczeń nie wyższa od wysokości maksymalnej (ustawowej) kwoty jednego świadczenia postojowego.
7. Co należy rozumieć pod pojęciem „innych informacji niezbędnych do ustalenia prawa do świadczenia postojowego” w rozumieniu art. 15zs ust. 3 pkt 5 ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
W ocenie Rzecznika świadczenie postojowe powinno być wypłacane niezwłocznie po złożeniu kompletnego wniosku, o którym mowa w art. 15zs ust. 3 ustawy COVID-19. Nie jest dopuszczalne żądanie przez organ przedłożenia przez przedsiębiorcę (wnioskodawcę) innych dokumentów oraz informacji niż te, które wynikają w sposób literalny z treści przepisu art. 15zs ustawy COVID-19. Przedsiębiorca nie ma obowiązku wykazywania w sposób szczególny, żadnymi formalnymi dokumentami swojej sytuacji finansowej. W szczególności przedsiębiorca nie ma obowiązku podawania i dowodzenia współczynników ani przedstawiana jakichkolwiek sformalizowanych wyliczeń lub analiz (np. opinii biegłych) na ww. okoliczność.
8. Czy warunkiem skorzystania ze świadczenia postojowego jest zawarcie umowy zlecenia w formie pisemnej? Czy w przypadku braku umowy w formie pisemnej wystarczające będzie złożenie oświadczenia zleceniobiorcy oraz zleceniodawcy oraz przedstawienie dokumentów uprawdopodabniających wykonywanie zlecenia (np. na podstawie wyciągów bankowych, faktu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za zleceniobiorcę)?
Stanowisko Rzecznika:
Rzecznik stoi na stanowisku, że wypłata świadczenia postojowego nie zależy od zawarcia umowy cywilnoprawnej w formie pisemnej. W przypadku braku zawarcia umowy cywilnoprawnej w formie pisemnej, wystarczającą podstawą do przyznania i wypłaty świadczenia powinno być oświadczenie stron tej umowy potwierdzające fakt jej zawarcia w formie ustnej ze wskazaniem essentialia negotii tej umowy lub przedstawienie innych dokumentów uprawdopodabniających zawarcie takiej umowy.
9. Jak należy interpretować zawarty w art. 15 zu ust. 1 ustawy COVID-19 warunek wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania świadczenia?
Stanowisko Rzecznika:
W ocenie Rzecznika jedynym warunkiem przyznania omawianego świadczenia jest złożenie kompletnego wniosku. Nie jest dopuszczalne uzależnienie przyznania oraz wypłaty świadczenia postojowego od spełnienia innych warunków ani wykazania istnienia innych okoliczności niż te, które wynikają z ustawy i polegają na złożeniu wniosku wraz z załącznikami. Przedsiębiorca nie ma obowiązku wykazywania w sposób szczególny, żadnymi formalnymi dokumentami swojej sytuacji finansowej.
10. Czy jest możliwe równoczesne skorzystanie ze świadczenia postojowego oraz z dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, o czym mowa w art. 15zzc ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
Ustawodawca przewidując przyznanie pomocy w formie świadczenia postojowego nie wykluczył, w przypadku przedsiębiorcy niezatrudniającego pracowników, uzyskania przez niego (niezależnie od świadczenia postojowego) dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, na zasadach wskazanych w ustawie. Możliwe jest równoczesne skorzystanie ze świadczenia postojowego oraz z dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, o czym mowa w art. 15zzc ustawy COVID-19.
11. Czy jest możliwe równoczesne skorzystanie ze świadczenia postojowego oraz z dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników, o czym mowa w art. 15zzb ustawy COVID – 19?
Stanowisko Rzecznika:
Ustawodawca przewidując pomoc w formie świadczenia postojowego przedsiębiorcy zatrudniającemu pracowników nie wykluczył możliwości dofinansowania takiemu przedsiębiorcy części kosztów wynagrodzeń pracowników na zasadach wynikających z art. 15 zzb analizowanej ustawy. Możliwe jest równoczesne skorzystanie ze świadczenia postojowego oraz z dofinansowania części wynagrodzeń pracowników, o czym mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19.
12. Czy jest możliwe równoczesne skorzystanie ze świadczenia postojowego oraz z dofinansowania wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na rzecz ochrony miejsc pracy, o czym mowa w art. 15g ust 1 i 2?
Stanowisko Rzecznika:
Uzyskanie świadczenia postojowego przez przedsiębiorcę zatrudniającego pracowników nie wyklucza uzyskania dofinansowania na rzecz ochrony miejsc pracy, o którym mowa w art. 15g ust. 1 i 2 ustawy COVID-19. Możliwe jest równoczesne skorzystanie ze świadczenia postojowego oraz z dofinansowania wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na rzecz ochrony miejsc pracy, o czym mowa w art. 15g ust 1 i 2 ustawy COVID-19.
Wniosek o wydanie przez Panią Minister objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15zzc ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Jak należy wyliczyć spadek obrotów gospodarczych w stosunku do przedsiębiorców, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu 2020 r?
2. Czy o dofinasowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mogą się ubiegać przedsiębiorcy, który zawiesili działalność gospodarczą w 2019 roku i prowadzą ją ponownie od stycznia 2020 r.?
3. Czy o dofinasowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mogą się ubiegać przedsiębiorcy którzy nie uzyskali żadnego przychodu w roku 2019 – prowadzili czynności przygotowawcze (np. organizowali biuro, ponosili koszy na wytworzenie programu komputerowego)?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 1 – Ad. 3.
Dla wykazania spadku obrotów gospodarczych spełniającego przesłankę przyznania dofinansowania na podstawie art. 15zzc ustawy COVID-19 spadek ten, w stosunku do przedsiębiorców, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu 2020 r., którzy zawiesili działalność gospodarczą w 2019 roku, i tych którzy w 2019 r. nie uzyskali przychodów bowiem prowadzili czynności przygotowawcze, wystarczającym jest uprawdopodobnienie przez przedsiębiorcę, spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19.
4. Czy obrót obejmuje także przychody z tytułu świadczenia usług w oparciu o usługi świadczone w formie online, które nie były świadczone przed wprowadzaniem stanu zagrożenia epidemicznego albo wprowadzaniem stanu epidemii?
Stanowisko Rzecznika:
Przy wyliczeniu spadku obrotów gospodarczych jako zmniejszenia sprzedaży usług na potrzeby uzyskania omawianej formy dofinansowania do obrotu za okres 2 miesięcy kalendarzowych, przypadających po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania należy wliczać wartość sprzedaży usług w formie on-line, które nie były świadczone przez przedsiębiorcę przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
5. Jak należy rozumieć brak przesłanek do ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, o których mowa w art. 11 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe?
Stanowisko Rzecznika:
Składając oświadczenie, o którym mowa w art. 15zzc ust. 8 pkt 2) ustawy COVID-19 przedsiębiorca oświadcza jedynie o stanie swojej wypłacalności na dzień przez ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego.
6. Czy w przypadku otrzymania świadczenia postojowego, o jakim mowa w art. 15zq ustawy COVID-19, przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, o jakim mowa w art. 15zzc ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
W przypadku gdy przedsiębiorca otrzymał świadczenie postojowe przysługuje mu również pomoc w formie dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, o jakim mowa w art. 15zzc ustawy COVID 19.
Wniosek o wydanie przez Panią Minister objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15g ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Jak należy rozumieć pojęcie wynagrodzenie pracownika,
a) Czy jest to wynagrodzenie zasadnicze bez żadnych dodatków, dopłat, w tym bez dodatku funkcyjnego?
b) Czy też jest to wynagrodzenie zasadnicze z wypłacanymi dotychczas pracownikowi dodatkami jak np. premie, dodatek funkcyjny?
c) Za jaki okres i ewentualnie w jakiej wysokości należy przyjąć do obliczenia wynagrodzenia dodatki okresowe (np. kwartalne)?
Stanowisko Rzecznika:
Przy obliczaniu wynagrodzenia na potrzebę uzyskania dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników należy przyjąć, iż pojęcie wynagrodzenia obejmuje zarówno wynagrodzenie zasadnicze jak i wypłacane pracownikowi dodatki. W przypadku dodatków wypłacanych okresowo do obliczenia wynagrodzenia należy przyjąć średniomiesięczną wysokość konkretnego dodatku.
2. Jak należy rozumieć pojęcie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
Przestój ekonomiczny w rozumieniu art. 15g ustawy COVID-19, to okres, w którym z przyczyny obiektywnej jaką jest wystąpienie COVID-19 niemożliwym jest wykonywanie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, a w konsekwencji tego niemożliwym jest również wykonywanie pracy przez zatrudnionych przez tego przedsiębiorcę pracowników.
3. Jak należy rozumieć spełnienie kryterium wskazanego w art. 15g ust. 3 ustawy COVID-19 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, tj. braku przesłanek do ogłoszenia upadłości, o których mowa w art. 11 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe?
Stanowisko Rzecznika:
Składając wniosek o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, przedsiębiorca powinien wykazać, że spełnił kryterium wypłacalności według stanu na dzień przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego.
4. Jak należy wyliczyć 15-procentowy spadek obrotów gospodarczych w przypadku przedsiębiorców, którzy nie uzyskiwali przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej w 2019 r., tych którzy nie prowadzili działalności gospodarczej w 2019 r., oraz tych którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu 2020 r.?
Stanowisko Rzecznika:
Dla wykazania 15-procentowego spadku obrotów gospodarczych uprawniającego do złożenia wniosku o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, w stosunku do przedsiębiorców, którzy nie uzyskiwali przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej w 2019 r., tych którzy nie prowadzili działalności gospodarczej w 2019 r., oraz tych którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu 2020 r., wystarczającym jest uprawdopodobnienie, 15-procentowego spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19.
5. Czy obrót obejmuje także przychody z tytułu świadczenia usług w oparciu o usługi świadczone w formie online, które nie były świadczone przed wprowadzaniem stanu zagrożenia epidemicznego albo wprowadzaniem stanu epidemii?
Stanowisko Rzecznika:
Przy wyliczeniu spadku obrotów gospodarczych jako zmniejszenia sprzedaży usług na potrzeby uzyskania omawianej formy dofinansowania do obrotu za okres 2 miesięcy kalendarzowych lub dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadających/przypadającego po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania należy wliczać wartość sprzedaży usług w formie on-line, które nie były świadczone przez przedsiębiorcę przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
6. Czy w przypadku otrzymania świadczenia postojowego, o jakim mowa w art. 15zq ustawy COVID-19, przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy oraz środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń na wynagrodzenia wypłacanych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?
Stanowisko Rzecznika:
W przypadku gdy przedsiębiorca otrzymał świadczenie postojowe przysługuje mu również pomoc w formie świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy oraz środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń na wynagrodzenia wypłacanych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
7. Czy jest możliwe równoczesne skorzystanie ze świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, wypłacanych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz z dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19?
8. Czy jest możliwe równoczesne skorzystanie ze świadczeń na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy, przyznanych świadczeń na wynagrodzenia, wypłacanych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz z dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 7. i Ad. 8.
W przypadku otrzymania pomocy w formie dofinansowania kosztów wynagrodzeń pracowników na podstawie art. 15g z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorcy przysługuje również dofinansowanie pozostałej (nieobjętej dofinansowaniem) części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19.
W przypadku otrzymania dofinansowania składek na ubezpieczenia społeczne pracowników na podstawie art. 15g ustawy COVID-19 z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorcy przysługuje również pomoc w formie dofinansowania pozostałej (nieobjętej dofinansowaniem) części należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, o jakim mowa w art. 15zzb ustawy COVID-19.
Wniosek o wydanie przez Panią Minister objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 31zo, art. 31zp, art. 31zq ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Czy zwolnienie, o jakim mowa w art. 31zo ustawy COVID-19 dotyczy należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., wykazanych we wniosku o zwolnienie, mimo iż płatnik po złożeniu wniosku z uwagi na upływ ustawowego terminu dokonał wpłaty na poczet tych należności, czy też zwolnienie to dotyczy należności z tytułu składek za ww. okres nieopłaconych na dzień rozpatrzenia wniosku o zwolnienie?
Stanowisko Rzecznika:
Zwolnienie, o jakim mowa w art. 31zo ustawy COVID-19 dotyczy należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należne za okres od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., wykazanych we wniosku o zwolnienie, mimo iż płatnik po złożeniu wniosku o zwolnienie, z uwagi na upływ ustawowego terminu dokonał wpłaty na poczet tych należności.
2. Czy we wnioskach o zwolnienie z opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek, złożonych przed dniem 18 kwietnia 2020 r., do liczby ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego należało wliczać pracowników młodocianych?
3. Czy przepis art. 31zo ust. 6 ustawy COVID-19 stosuje się do wniosków składanych od dnia 18 kwietnia 2020 r., a dotyczących składek za marzec i kwiecień 2020 r.?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 2 i Ad. 3.
– we wnioskach o zwolnienie z opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek, złożonych przed dniem 18 kwietnia 2020 r., do liczby ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego nie należało wliczać pracowników młodocianych;
– przepis art. 31zo ust. 6 ustawy COVID-19 stosuje się do wniosków składanych od dnia 18 kwietnia 2020 r., a dotyczących składek za marzec i kwiecień 2020 r.
4. Czy przedsiębiorcy zatrudniającemu np. dwóch pracowników, za których jako płatnik opłaca wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne przysługuje zwolnienie z nieopłaconych należności z tytułu składek zdrowotnych, o jakim mowa w art. 31zo ust. 1 ustawy o COVID-19 skoro przepis mówi o pracownikach zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych?
Stanowisko Rzecznika:
W sytuacji, gdy przedsiębiorca zatrudnia dwóch pracowników, za których jako płatnik opłaca wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne nie przysługuje zwolnienie z nieopłaconych należności z tytułu składek zdrowotnych, o jakim mowa w art. 31zo ust. 1 ustawy o COVID-19.
5. Czy przedsiębiorcy, który nie korzysta z tzw. ulgi na start, opłacającemu wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne przysługuje zwolnienie z nieopłaconych należności z tytułu składek, o jakim mowa w art. 31zo ust. 2 ustawy o COVID-19
Stanowisko Rzecznika:
Przedsiębiorcy, który nie korzysta z tzw. ulgi na start, opłacającemu wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne, na podstawie art. 31zo ust. 2 ustawy o COVID-19 przysługuje zwolnienie z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne.
6. Co należy rozumieć pod pojęciem „inne informacje niezbędne do umorzenia składek”, w rozumieniu art. 31zp ust. 2 pkt 3 ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
W ocenie Rzecznika, zwolnienie z opłacania należności z tytułu opłacania składek powinno następować na podstawie wniosku płatnika oraz przesłanych przez płatnika deklaracji rozliczeniowych lub raportów miesięcznych, chyba że płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania. Nie jest dopuszczalne żądanie przez ZUS przedłożenia przez przedsiębiorcę (wnioskodawcę) innych dokumentów oraz informacji niż te, które wynikają w sposób literalny z treści przepisu art. 31zo ustawy COVID-19. Przedsiębiorca nie ma obowiązku wykazywania w sposób szczególny, żadnymi formalnymi dokumentami wysokości swojego przychodu, wysokości wynagrodzenia, czy swojej sytuacji finansowej.
7. Czy informacja o zwolnieniu z obowiązku opłacania składek następuje w formie decyzji?
8. Czy od rozstrzygnięcia w sprawie zwolnienia z obowiązku opłacania składek przysługuje środek odwoławczy?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 7 i Ad. 8.
– informacja o zwolnieniu z obowiązku opłacania składek o jakiej mowa w art. 31zq ust. 5 ustawy o COVID-19 nie jest decyzją;
– od tej informacji płatnikowi składek nie przysługuje środek zaskarżenia.
Wniosek o wydanie przez Panią Minister objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15g ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Czy cudzoziemcy wykonujący pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy mogą być objęci przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, o jakim mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19 bez potrzeby złożenia nowego oświadczenia i wpisu do ewidencji oświadczeń?
2. Czy cudzoziemcy wykonujący pracę na podstawie zezwolenia na pracę mogą być objęci przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, o jakim mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19 bez potrzeby zmiany dotychczasowego lub uzyskania nowego zezwolenia na pracę?
3. Czy przedsiębiorcy zatrudniającemu cudzoziemców objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, o jakim mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19, przysługują świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy w formie wypłaty z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń tych pracowników oraz środki z tego Funduszu na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 1 – Ad. 3
Cudzoziemcy wykonujący pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy mogą być objęci przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, o jakim mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19 bez potrzeby złożenia nowego oświadczenia i wpisu do ewidencji oświadczeń;
Cudzoziemcy wykonujący pracę na podstawie zezwolenia na pracę mogą być objęci przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, o jakim mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19 bez potrzeby zmiany dotychczasowego lub uzyskania nowego zezwolenia na pracę;
Przedsiębiorcy zatrudniającemu cudzoziemców objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, o jakim mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19, przysługują świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy w formie wypłaty z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń tych pracowników oraz środki tego Funduszu na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne.
4. Jak należy rozumieć „łączny okres 3 miesięcy”, o jakim mowa w art. 15g ust. 16 ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
„Łączny okres 3 miesięcy” o jakim mowa w art. 15g ust. 16 ustawy COVID-19 należy rozumieć jako okres maksymalny, za który przedsiębiorcy mogą otrzymać omawiane wsparcie.
5. Czy przedsiębiorca może ubiegać się o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy i środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, o jakich mowa w art. 15g ust. 1 i ust. 2 ustawy COVID-19 za okresy obejmujące:
a) 30 następujących po sobie dni kalendarzowych,
b) niepełne miesiące (np. jeden lub dwa tygodnie)?
Stanowisko Rzecznika:
Przedsiębiorca może ubiegać się o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy i środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, o jakich mowa w art. 15g ust. 1 i ust. 2 ustawy COVID-19 za okresy obejmujące:
a) 30 następujących po sobie dni kalendarzowych,
b) niepełne miesiące kalendarzowe (np. jeden lub dwa tygodnie).
6. Czy w sytuacji gdy, w czasie obowiązywania umowy o wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy z Funduszu Świadczeń Pracowniczych pracodawca skróci okres przestoju ekonomicznego w stosunku do jednego pracownika albo przywróci obowiązujący jednego pracownika wymiar czasu pracy, będzie zobowiązany do zwrotu całości otrzymanych środków, czy też części środków, którą otrzymał na dofinansowanie wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne tego pracownika?
Czy w takiej sytuacji pracodawcy przysługują świadczenia za ten okres, w którym pracownik ten był objęty przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy?
Stanowisko Rzecznika:
W sytuacji gdy, w czasie obowiązywania umowy o wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy z Funduszu Świadczeń Pracowniczych pracodawca skróci okres przestoju ekonomicznego w stosunku do jednego pracownika albo przywróci obowiązujący jednego pracownika wymiar czasu pracy, będzie zobowiązany do zwrotu wyłącznie tej części środków, którą otrzymał na dofinansowanie wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne tego pracownika.
Przedsiębiorcy przysługują świadczenia za ten okres, w którym pracownik ten był objęty przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy.
Wniosek o wydanie przez Panią Minister objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15zzd ust. 1 i ust. 7 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.; dalej jako: ustawa COVID-19), w poniższym zakresie:
1. Czy starosta może udzielić pożyczki ze środków Funduszu Pracy mikroprzedsiębiorcy, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej przed 01 marca 2020 r. (np. w grudniu 2019 r.), a podjął wykonywanie tej działalności po tej dacie (np. w kwietniu 2020 r.)?
Stanowisko Rzecznika:
Starosta może udzielić pożyczki ze środków Funduszu Pracy mikroprzedsiębiorcy, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej przed 01 marca 2020 r. (np. w grudniu 2019 r.), a podjął wykonywanie tej działalności po tej dacie (np. w kwietniu 2020 r.).
2. Czy o udzielenie pożyczki na podstawie art. 15zzd ustawy COVID-19 może ubiegać się osoba będąca na emeryturze i prowadząca działalność gospodarczą?
3. Czy o udzielenie pożyczki na podstawie art. 15zzd ustawy COVID-19 może ubiegać się osoba pozostająca w stosunku pracy i prowadząca działalność gospodarczą?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 2 i Ad. 3
O udzielenie pożyczki na podstawie art. 15zzd ustawy COVID-19 może ubiegać się osoba będąca na emeryturze i jednocześnie prowadząca działalność gospodarczą.
O udzielenie pożyczki na podstawie art. 15zzd ustawy COVID-19 może ubiegać się osoba pozostająca w stosunku pracy i prowadząca działalność gospodarczą.
4. Czy o udzielenie pożyczki na podstawie art. 15zzd ustawy COVID-19 powinna ubiegać się spółka cywilna, czy też jej wspólnicy?
Stanowisko Rzecznika:
O udzielenie pożyczki na podstawie art. 15zzd ustawy COVID-19 powinni się ubiegać wspólnicy spółki cywilnej.
5. Czy w sytuacji, gdy mikroprzedsiębiorca niezatrudniający pracowników, przez pewien okres (np. tydzień) przypadający w okresie 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki przebywał na zasiłku chorobowym, traci prawo do umorzenia pożyczki wraz z odsetkami?
Stanowisko Rzecznika:
W sytuacji, gdy mikroprzedsiębiorca niezatrudniający pracowników, przez pewien okres (np. tydzień) przypadający w okresie 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki przebywa na zasiłku chorobowym nie traci prawa do umorzenia pożyczki wraz z odsetkami.
Wniosek o wydanie przez Panią Minister objaśnień prawnych dotyczących wykładni § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 kwietnia 2020 roku w sprawie udzielania pomocy w formie dotacji lub pomocy zwrotnej w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020 w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 (Dz.U. z 2020 roku poz. 773; dalej rozporządzenie MFIPR), w poniższym zakresie:
Czy w świetle przepisu § 2 ust. 3 rozporządzenia MFIPR w związku z art. 12 ust. 1 ustawy OSIR w związku art. 5 załącznika nr I do rozporządzenia 651/2014 pomoc w postaci subwencji finansowej o której mowa w regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” może być udzielona mikroprzedsiębiorcy zatrudniającemu dziewięciu pracowników na pełen etat oraz jednego pracownika w niepełnym wymiarze etatu np. pół etatu (RJP 9,5 etatu) lub trzy czwarte etatu (RJP 9,75)?
Stanowisko Rzecznika:
Zdaniem Rzecznika, w świetle powyższej definicji, mikroprzedsiębiorcą jest każdy przedsiębiorca zatrudniający mniej niż 10 pracowników. W przypadku pracowników zatrudnionych na część etatu liczba osób zatrudnionych powinna być liczona jako ułamkowa cześć rocznych jednostek pracy (RJP). Tym samym w każdym przypadku gdy liczba rocznych jednostek pracy (RJP) jest mniejsza niż 10, np. wynosi 9,5 etatu czy 9,75 etatu, przedsiębiorca ten jest mikroprzedsiębiorcą, któremu przysługuje pomoc w postaci subwencji finansowej o której mowa w regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”. A contrario przedsiębiorcy tego nie można zakwalifikować do grupy małych przedsiębiorców.
Wniosek o wydanie przez Panią Minister objaśnień prawnych dotyczących wykładni § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 kwietnia 2020 roku w sprawie udzielania pomocy w formie dotacji lub pomocy zwrotnej w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020 w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 (Dz.U. z 2020 roku poz. 773; dalej rozporządzenie MFIPR), w poniższym zakresie:
Czy w świetle przepisu § 2 ust. 3 rozporządzenia MFIPR w związku z art. 12 ust. 1 ustawy OSIR w związku art. 5 załącznika nr I do rozporządzenia 651/2014 pomoc w postaci subwencji finansowej o której mowa w regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” może być udzielona mikroprzedsiębiorcy wykonującemu jednoosobową działalność gospodarczą nie zatrudniającemu pracowników?
Stanowisko Rzecznika:
Zdaniem Rzecznika po zastosowaniu wykładni gramatycznej wskazanych powyżej przepisów wskazać należy, że przez mikroprzedsiębiorcę należy rozumieć także przedsiębiorcę jednoosobowego który nie zatrudnia pracowników.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 27 ust. 1 i ust. 4, art. 52, art. 53 i art. 61 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2018 r. poz. 1431, z późn. zm. – dalej ustawa o spójności), w poniższym zakresie:
1. Czy od decyzji Polskiego Funduszu Rozwoju o odmowie przyznania pomocy w postaci subwencji finansowej o której mowa w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” przyznawanej w oparciu o przepisy art. 21a ust 1 i 2 ustawy OSIR i art. 27 ust. 4 ustawy o spójności, przysługuje przedsiębiorcy procedura odwoławcza na podstawie stosowanych odpowiednio przepisów art. 53 i art. 61 ustawy o spójności tj. w trybie rozdziału 15 ww. ustawy?
2. W przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 1 proszę o wskazanie czy decyzja Polskiego Funduszu Rozwoju o odmowie przyznania pomocy o której mowa w art. 21a ust 1 i 2 ustawy OSIR i art. 27 ust. 4 ustawy o spójności w postaci subwencji finansowej o której mowa w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” podlega kontroli sądów powszechnych lub sądów administracyjnych?
Stanowisko Rzecznika:
Pakiet rozwiązań o którym mowa w niniejszym piśmie, jest wsparciem oferowanym przedsiębiorcom przez Państwo. Oznacza to, że PFR jest na mocy ustawy podmiotem powołanym do przyjęcia i rozpoznania wniosku przedsiębiorcy ubiegającego się o wsparcie w ramach pakietu rozwiązań. Tym samym PFR jest powołany, na mocy powszechnie obowiązującego prawa, do udzielenia przedsiębiorcom wsparcia. Realizując to zadanie, ingeruje w sposób władczy i jednostronny w prawa i obowiązki jednostek. Wynikająca z ustawy działalność PFR w zakresie rozpoznania wniosku o pomoc w zakresie analizowanego pakietu pomocy mieści się zdaniem Rzecznika w działalności administracji publicznej (rządowej). Podmiot ten na skutek rozpoznania wniosku przedsiębiorcy, decyduje o sytuacji prawnej przedsiębiorcy (jednostki) w zakresie przyznania mu prawa do wsparcia, a przedsiębiorca ten nie jest z PFR powiązany organizacyjnie ani prawnie.
Mając na względzie zatem, że PFR jest podmiotem realizującym zadania zlecone z zakresu administracji publicznej, do którego działania stosuje się przepisy ustawy o spójności, to odpowiednio rozstrzygnięcia podejmowane przez PFR w zakresie odrzucenia złożonego przez przedsiębiorcę wniosku mają postać decyzji od której przysługuje odwołanie. Od rozstrzygnięcia wydanego w trybie odwoławczym przysługuje zaś przedsiębiorcy skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019, poz. 2325) – dalej p.p.s.a.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 kwietnia 2020 roku w sprawie udzielania pomocy w formie dotacji lub pomocy zwrotnej w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020 w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 (Dz.U. z 2020 roku poz. 773; dalej rozporządzenie MFIPR) , w poniższym zakresie:
1. Czy w świetle przepisu § 2 ust. 3 rozporządzenia MFIPR w związku z art. 12 ust. 1 ustawy OSIR w związku art. 4 i 5 załącznika nr I do rozporządzenia 651/2014 w celu uzyskania subwencji finansowej, o której mowa w regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”, do liczby pracowników zatrudnionych przez przedsiębiorcę wliczana może być osoba współpracująca w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy o SUS?
2. Czy w świetle przepisu § 2 ust. 3 rozporządzenia MFIPR w związku z art. 12 ust. 1 ustawy OSIR w związku art. 5 załącznika nr I do rozporządzenia 651/2014, w celu uzyskania subwencji finansowej, o której mowa w regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”, do liczby pracowników zatrudnionych przez przedsiębiorcę wliczana może być osoba związana z przedsiębiorcą umową zlecenia?
Stanowisko Rzecznika:
Zdaniem Rzeczniczka osoby zatrudniane na tzw. umowę zlecenie oraz osoby współpracujące powinny być zaliczane do liczby pracowników przedsiębiorcy w rozumieniu § 2 ust. 3 rozporządzenia MFIPR w związku z art. 12 ust. 1 ustawy OSIR. Osoby te powinny być więc wliczane do określania liczby personelu o której mowa w art. 4 i 5 rozporządzenia 651/2014, a tym samym powinny być uwzględniane w liczbie rocznych jednostek pracy (RJP) w obrębie danego przedsiębiorstwa. Praca osób które nie przepracowały pełnego roku lub osób które nie pracowały w pełnym wymiarze godzin, bez względu na długość okresu zatrudnienia powinna być obliczana jako cześć ułamkowa RJP.
W przypadku gdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą przez cały rok 2019 zatrudniał: 3 pracowników, dwóch zleceniobiorców oraz jedną osobę współpracującą – RJP powinna wynosić 7. Odpowiednio RJP 7, jako wartość średniorocznego zatrudnienia w 2019 roku powinna stanowić podstawę dla kwalifikacji przedsiębiorcy celem uzyskania pomocy jako mikroprzedsiębiorcy.
Wniosek do Minister Rozwoju z dnia 26 maja 2020 r. o wydanie objaśnień prawnych dotyczących art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19 w związku z uchwałą Nr 50/2020 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2020 r. w sprawie programu rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” , w poniższym zakresie:
1. Czy przedsiębiorca u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w ujęciu ilościowym w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19, może ubiegać się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”?
Stanowisko Rzecznika:
Przedsiębiorca u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w ujęciu ilościowym w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19, może ubiegać się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”.
2. Na podstawie jakich danych finansowych przedsiębiorcy ubiegający się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” powinni wyliczać spadek obrotów gospodarczych w ujęciu wartościowym w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19?
Stanowisko Rzecznika:
Przedsiębiorcy ubiegający się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” powinni wyliczać spadek obrotów gospodarczych w ujęciu wartościowym w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19 na podstawie danych finansowych zawartych w księgach rachunkowych lub ewidencjach prowadzonych na potrzeby rozliczania podatków dochodowych.
3. Na podstawie jakich danych finansowych powinni wyliczać spadek obrotów gospodarczych w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19 przedsiębiorcy, ubiegający się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”, rozliczający się metodą kasową?
4. Na podstawie jakich danych finansowych powinni wyliczać spadek obrotów gospodarczych w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19 przedsiębiorcy, ubiegający się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”, rozliczający się kwartalnie?
5. Na podstawie jakich danych finansowych powinni wyliczać spadek obrotów gospodarczych w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19 przedsiębiorcy, ubiegający się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”, wystawiający faktury VAT marża?
Stanowisko Rzecznika: Ad. 3 – Ad. 5
Przedsiębiorcy ubiegający się o wsparcie finansowe w ramach rządowego programu wsparcia „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”:
– rozliczający się metodą kasową,
– rozliczający się kwartalnie,
– wystawiający faktury VAT marża
powinni wyliczać spadek obrotów gospodarczych w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy COVID-19 na podstawie danych finansowych zawartych w księgach rachunkowych lub ewidencjach podatkowych prowadzonych na potrzeby rozliczania podatków dochodowych.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych w zakresie art. 31zx w związku z art. 31zo ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. 2020, poz. 374 tj.) – ustawa Covid-19, w brzmieniu obowiązującym od 18 kwietnia 2020 roku oraz art. 22 ust. 6ba ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387) – dalej u.p.d.o.f., a także art. 15 ust. 4g ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 865) – dalej u.p.d.o.p., w poniższym zakresie:
Czy w świetle art. 31zx w związku z art. 31zo ust. 1 ustawy Covid – 19 w brzmieniu obowiązującym od 18 kwietnia 2020 roku, kosztem uzyskania przychodu przedsiębiorcy w rozumieniu art. 22 ust. 6ba u.p.d.o.f. oraz art. 15 ust. 4g u.p.d.o.p., za miesiące marzec – maj 2020 r., są pobrane z wynagrodzenia pracowników składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które nie zostaną zapłacone do ZUS w związku ze zwolnieniem z obowiązku ich opłacenia?
Stanowisko Rzecznika:
W ocenie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców interpretacja art. 22 ust. 6ba u.p.d.o.f., a także art. 15 ust. 4g u.p.d.o.p., w związku z art. 31zo ust. 1 i art. 31zx ustawy Covid -19 w brzmieniu obowiązującym od 18 kwietnia 2020 roku, powinna prowadzić do wniosku, że kosztem uzyskania przychodu przedsiębiorcy za miesiące marzec – maj 2020 r., są pobrane z wynagrodzenia pracowników składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które nie zostaną zapłacone do ZUS w związku ze zwolnieniem z obowiązku ich opłacenia na podstawie art. 31zo ust. 1 ustawy Covid-19 w brzmieniu obowiązującym od 18 kwietnia 2020 roku. Zdaniem Rzecznika, w analizowanym przypadku należy traktować je jako „postawione do dyspozycji” w rozumieniu art. 22 ust. 6ba u.p.d.o.f. oraz art. 15 ust. 4g u.p.d.o.p., lecz faktycznie nie zapłacone, z uwagi na zwolnienie z obowiązku ich opłacenia wynikające z art. 31zo ust. 1 ustawy Covid-19 w brzmieniu wskazanym w dacie jak wyżej i pod warunkiem zastosowania trybu wynikającego z tego przepisu. Ponadto ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 568) wskazuje, że umorzone składki zostaną uznane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych za opłacone (art. 31zs ust.1). W konsekwencji, ani przepis art. 23 ust. 1 pkt 55a u.p.d.o.f. ani art. 16 ust. 1 pkt 57a) u.p.d.o.p. nie powinny mieć w analizowanym przypadku zastosowania.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych dotyczących wykładni art. 15zzb ust. 5 i art. 15zzzh ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem COVID-19, w poniższym zakresie:
Czy w świetle przepisu art. 15zzb ustawy o COVID-19, pomoc w postaci dofinansowania części koszów wynagrodzenia przyznawania jest przedsiębiorcom będącym członkami grupy kapitałowej zgodnie z definicją zamieszczoną w przepisach ustawy Prawo przedsiębiorców, czy też w rozumieniu załącznika nr I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r., uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1, z późn. zm. – dalej rozporządzenie 651/2014)?
Stanowisko Rzecznika:
Dla określenia statusu mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy zastosowanie znajduje definicja zawarta w art. 7 ust 1 pp.
W świetle przepisu art. 15zzb ustawy o COVID-19, pomoc w postaci dofinansowania części koszów wynagrodzenia przyznawana jest przedsiębiorcom, zgodnie z definicją zamieszczoną w przepisach ustawy Prawo przedsiębiorców, także w sytuacji, gdy przedsiębiorcy ci są członkami grupy kapitałowej. Przynależność do grupy kapitałowej nie ma znaczenia dla określania statusu mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcy na gruncie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie przyznawania pomocy o której mowa w art. 15zzb ustawy o COVID-19.
Wniosek o wydanie objaśnień prawnych wykładni punktu 3.3.1. załącznika do uchwały nr 50/2020 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2020 roku w sprawie programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm” (dalej – uchwała RM 50/2020), w poniższym zakresie:
1. W jaki sposób obliczana jest wartość referencyjna zatrudnienia dla ustalenia statusu mikro, małego i średniego przedsiębiorcy o którym mowa w punkcie 3.1.1 uchwały RM 50/2020 dla potrzeb przyznania subwencji finansowej na podstawie programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm?
Stanowisko Rzecznika:
Wartość referencyjna zatrudnienia dla ustalenia statusu mikro, małego i średniego przedsiębiorcy o którym mowa w punkcie 3.1.1 uchwały RM 50/2020 dla potrzeb przyznania subwencji finansowej na podstawie programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm stanowi:
– wartość obliczaną w skali rocznej jako średnioroczne zatrudnienie w całym 2019 roku przez obliczenie tzw. rocznych jednostek pracy (RJP), którym odpowiada liczba pracowników zatrudnionych w ciągu całego roku referencyjnego w danym przedsiębiorstwie.
2. Czy w przypadku małego i średniego przedsiębiorcy wartość zatrudnienia dla ustalenia statusu małego i średniego przedsiębiorcy ustala się według stanu zatrudnienia na podstawie umów o pracę na dzień 31 grudnia 2019 roku? Czy też jako wartość ustalaną w skali rocznej jako średnioroczne zatrudnienie w całym 2019 roku tzw. roczne jednostki pracy (RJP), którym odpowiada liczba pracowników zatrudnionych w ciągu całego roku referencyjnego w danym przedsiębiorstwie?
Stanowisko Rzecznika:
Wartością referencyjną zatrudnienia dla ustalenia statusu mikro, małego i średniego przedsiębiorcy o którym mowa w punkcie 3.1.1 uchwały RM 50/2020 dla potrzeb przyznania subwencji finansowej o której mowa w programie rządowym Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm nie jest stan zatrudnienia na podstawie umów o pracę na dzień 31 grudnia 2019 roku.
3. Czy w przypadku gdy wartość referencyjna w 2019 roku była wyższa niż 250 RJP przedsiębiorca traci status średniego przedsiębiorcy w sytuacji gdy w 2018 roku wartość ta była niższa niż 250 RJP?
Stanowisko Rzecznika:
W przypadku gdy wartość referencyjna w 2019 roku była wyższa niż 250 RJP przedsiębiorca nie traci statusu średniego przedsiębiorcy w sytuacji gdy w 2018 roku wartość ta była niższa niż 250 RJP. Dla utraty tego statusu niezbędnie jest przekroczenie powyższych wartości referencyjnych dwa lata z rzędu.