Zespół Roboczy ds. Abolicji ZUS, działający w ramach Rady Przedsiębiorców – organu doradczego i opiniodawczego Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców – przygotował propozycję projektu ustawy o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalności gospodarczą.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zwrócił się z prośbą do Elżbiety Rafalskiej, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, oraz Jadwigi Emilewicz, Minister Przedsiębiorczości i Technologii, o podjęcie działań legislacyjnych mających na celu ponowne umożliwienie umorzenia należności powstałych z tytułu niepłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, w tym również powstałych po 28 lutego 2009 roku. Do prośby została załączona propozycja projektu ustawy, przygotowana przez Zespół Roboczy ds. Abolicji, działający przy Radzie Przedsiębiorców.

Wcześniejsza ustawa z 9 listopada 2012 roku umożliwiała umorzenie należności powstałych z tytułu niepłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność. W efekcie niejednoznacznych przepisów oraz zmieniającej się ich wykładni, pomimo działań przedsiębiorców w dobrej wierze, ZUS stwierdzał  posiadanie przez nich zaległości z tytułu niepłaconych składek, nierzadko za długie okresy wstecz. Egzekucja takich należności prowadziła m.in. do likwidacji przedsiębiorstw. Ustawa z 2012 roku umożliwiła umorzenie tych zaległości, ale nie rozwiązała wszystkich problemów.

Przedsiębiorcy, wśród przeszkód uniemożliwiających wówczas skorzystanie z abolicji, wymienili między innymi wymóg nieposiadania bieżącego, niepodlegającego umorzeniu zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek. Dodatkowo ramy czasowe określone ustawą z 2012 roku okazały się zbyt wąskie – uwzględniały one zaległości powstałe między 1 stycznia 1999 roku a 28 lutego 2009 roku. Po omawianym okresie przedsiębiorcy skarżyli się na zjawisko stwierdzania przez ZUS bezskuteczności faktu zatrudniania się osób prowadzących w Polsce działalność gospodarczą, jako pracowników w krajach Unii Europejskiej. W efekcie przedsiębiorcy musieli opłacić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, również z mocą wsteczną, za cały okres zatrudnienia za granicą.

Przepisy przedstawione w propozycji projektu, przygotowanego przez Zespół Roboczy ds. Abolicji, są jedną z możliwości naprawienia błędów powstałych w wyniku ustawy z 2012 roku oraz dalszych trudności na jakie natrafili przedsiębiorcy.