W związku z napływającymi od przedsiębiorców sygnałami o występujących w praktyce problemach zachodzących w procesie rejestracji fundacji rodzinnych, w marcu br. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Agnieszka Majewska zwróciła się do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o podjęcie działań zmierzających do usprawnienia trybu załatwiania spraw w tym zakresie.

Fundacja rodzinna to relatywnie nowe rozwiązanie prawne, które pozwala przedsiębiorcy na zabezpieczenie ciągłości działania i rozwoju jego firmy przez kolejne pokolenia bez konieczności dokonywania podziału majątku czy bezpośredniego angażowania członków rodziny w prowadzenie biznesu. Utworzenie fundacji rodzinnej umożliwia realizowanie z majątku takiej fundacji świadczeń na rzecz jej beneficjentów, jak również wycofanie się z aktywnego prowadzenia biznesu przez fundatora bez utraty dochodów.

W wiadomościach kierowanych do Rzecznika przedsiębiorcy wskazywali na napotykane obecnie bariery w procedurze rejestracji fundacji rodzinnych, takie jak nadmierna długotrwałość postępowania czy utrudnienia wynikające z wymogu unikalności nazwy fundacji rodzinnej.

W odpowiedzi na podjęte przez Rzecznika wystąpienie w powyższej sprawie Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło następujące informacje dotyczące planowanych działań na rzecz usprawnienia procesu rejestracji fundacji rodzinnych.

Z udzielonych przez Ministerstwo wyjaśnień wynika po pierwsze, iż obecnie trwają prace nad zmianą rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie rejestru fundacji rodzinnych. Jako uzasadnienie do wprowadzenia zmian do ww. rozporządzenia wskazano potrzebę umożliwienia prezentowania treści z rejestru fundacji rodzinnych na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim za pośrednictwem Biura Obsługi Interesanta, co w przyszłości także pozwoliłoby na otrzymywanie odpisów, wyciągów, zaświadczeń i informacji z rejestru fundacji rodzinnych on-line.

Ponadto, w Ministerstwie Sprawiedliwości są prowadzone obecnie zaawansowane prace koncepcyjno – rozwojowe nad „włączeniem” rejestru fundacji rodzinnych do Krajowego Rejestru Sądowego. Celem projektowanych zmian będzie przede wszystkim usprawnienie sposobu prowadzenia rejestru fundacji rodzinnych poprzez osiągnięcie następujących korzyści:

• Skrócenie czasu rejestracji fundacji rodzinnej,
• Stworzenie dostępu do rejestru fundacji rodzinnych przez Internet,
• Prowadzenie akt rejestrowych fundacji rodzinnej w postaci elektronicznej,
• Umożliwienie załatwiania spraw w sądzie rejestrowym przez Internet i zapewnienie obustronnej elektronicznej komunikacji sądu rejestrowego i wnioskodawcy, w szczególności składania wniosków, uzupełnień itp. oraz prowadzenia całości postępowania w systemie teleinformatycznym Krajowego Rejestru Sądowego,
• Umożliwienie udostępniania danych zgromadzonych w rejestrze fundacji rodzinnych w celu ponownego wykorzystywania, także za pośrednictwem interfejsu programistycznego aplikacji (API),
• Umożliwienie automatycznego pobierania przez system teleinformatyczny Krajowego Rejestru Sądowego wypisów aktów notarialnych z Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN),
• Umożliwienie automatycznego pobierania i synchronizowania danych z innymi referencyjnymi rejestrami państwowymi czy publicznymi (np. PESEL, REGON, NIP),
• Umożliwienie składania sprawozdania finansowego i sprawozdania audytora z jego badania do funkcjonującego Repozytorium Dokumentów Finansowych (RDF) współdziałającego z Krajowym Rejestrem Sądowym, w tym ich udostępniania dla każdego zainteresowanego.

Z oryginalnym pismem Ministerstwa Sprawiedliwości można zapoznać się tutaj: odpowiedź MS do Rzecznika MŚP.