W związku z kierowanymi do Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców licznymi zapytaniami odnoszącymi się do tzw. Małego ZUS Plus informujemy co następuje:

Od końca ubiegłego roku między Rzecznikiem MŚP a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych trwa spór o wykładnię przepisów dotyczących Małego ZUS Plus. Z tej preferencji w ustalaniu podstawy wymiaru składek przedsiębiorcy mogą korzystać przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności. Pojawiły się natomiast rozbieżne stanowiska, ile lat wynosić ma przerwa, po upływie której przedsiębiorca może ponownie skorzystać z tego rozwiązania. Zdaniem Rzecznika intencją ustawodawcy było wprowadzenie dwóch lat przerwy. ZUS stanął natomiast na stanowisku, że przerwa powinna być dłuższa.

W oparciu o forsowaną przez ZUS interpretację przepisów od początku bieżącego roku organ ten odmawia przedsiębiorcom możliwości korzystania z Małego ZUS Plus, jeżeli korzystali z tej preferencji składkowej w okresie od stycznia 2019 r. do grudnia 2021 r. Postępowanie Zakładu spotkało się ze stanowczym sprzeciwem Rzecznika, który podjął szereg interwencji procesowych.

W pierwszej kolejności Rzecznik zareagował na praktyki ZUS polegające na uniemożliwianiu przedsiębiorcom składania za pośrednictwem systemów teleinformatycznych dedykowanych Zakładowi dokumentów zgłoszeniowych do Małego ZUS Plus. W takich sytuacjach Rzecznik występował do właściwych Oddziałów ZUS z wnioskami o wydanie decyzji w sprawie. Po wydaniu przez ZUS niekorzystnych dla przedsiębiorców decyzji, odmawiających prawa do skorzystania z preferencji składkowej od 1 stycznia 2024, Rzecznik wnosił odwołania do właściwych sądów powszechnych.

W chwili obecnej do Biura Rzecznika dotarło ponad 600 skarg od przedsiębiorców na praktyki ZUS. W 200 przypadkach sprawa trafiła już na wokandę sądową. Zapadło kilka pierwszych rozstrzygnięć, a w pięciu przypadkach są one korzystne dla Rzecznika i przedsiębiorców występujących przeciw ZUS.

Poniżej zamieszczamy reprezentatywny fragment uzasadnienia jednego z kilku do tej pory zapadłych wyroków – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 lipca 2024 r., sygn. akt VI U367/24:

„Rację ma odwołujący, że jako „zmianę”, o której mowa w art. 36 ust. 14a
ustawy systemowej, należy uznać również upływ czasu. Z kolei z art. 18c ust. 3
ustawy systemowej wynika, że w razie ziszczenia się zmiany, o której mowa w art.
36 ust. 14a tej ustawy, uprawnienie do Małego ZUS Plus stwierdza się do końca
danego roku kalendarzowego („podstawę wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, ubezpieczony ustala na dany rok kalendarzowy”). 

Zasadniczym warunkiem skorzystania z tej preferencji (po wykluczeniu
istnienia przesłanek negatywnych) jest nieprzekroczenia przez przedsiębiorcę
przychodu w wysokości 120 tyś zł w poprzednim roku kalendarzowym (…).

Aby wykazać spełnienie tej zasadniczej przesłanki, zgodnie z art. 18c ust. 9
ustawy systemowej przedsiębiorca jest zobowiązany nie tylko dokonać zgłoszenia
wyrejestrowania z dotychczasowego ubezpieczenia i ponownego zgłoszenia do
ubezpieczeń społecznych z kodem właściwym dla Małego ZUS-u Plus, ale nadto
obowiązany jest do przekazania deklaracji rozliczeniowej, o której mowa w art. 18c ust. 9 ustawy systemowej w przewidzianym w przepisach terminie.”

Jak zapowiedziała Rzeczniczka MŚP Agnieszka Majewska, w toczących się postępowaniach sądowych w całej Polsce będzie ona konsekwentnie powoływała się na korzystne rozstrzygnięcia, a w przypadku ewentualnych niekorzystnych wyroków w sądowych w pierwszej instancji – wnoszone będą apelacje.

Wyroki sądów, w których wydano korzystne dla Rzecznik oraz przedsiębiorców orzeczenia:

1. Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 27 czerwca 2024 r., sygn. akt VI U 147/24,
2. Wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 25 lipca 2024 r., sygn. akt VI U 367/24
3. Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 lipca 2024 r., sygn. akt VIII U 1116/24,
4. Wyrok Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 31 lipca 2024 r., sygn. akt IV U 386/24,
5. Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 31 lipca 2024 r., sygn. akt IV U 411/24,
6. Wyrok Sądu Okręgowego w  Słupsku z dnia 14 sierpnia 2024 r., sygn. akt V U 219/24).

Przedsiębiorców zainteresowanych uzyskaniem pomocy w sporze z ZUS w sprawie Małego ZUS Plus prosimy o kontakt według właściwości z poszczególnymi Oddziałami Terenowymi Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w Gdańsku, Poznaniu, Białymstoku i Krakowie.