Po interwencji Rzecznika MŚP Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił decyzje organów podatkowych oraz umorzył postępowanie w sprawie

Objaśnienia prawne

Organy podatkowe prowadzą postępowania podatkowe pomimo przedawnienia zobowiązań podatkowych przedsiębiorców. W sprawie, w której Rzecznik podjął interwencję, termin przedawnienia upłynął z końcem 2018 r. Jednak organ drugiej instancji wydał decyzję, w której wskazał, że zawieszeniu uległ biegu terminu przedawnienia w związku ze wszczęciem, dwa miesiące przed końcem 2018 roku, dochodzenia w sprawie o przestępstwo skarbowe.

Rzecznik zauważył, że z treści zaskarżonej decyzji nie wynikało, by w toku dochodzenia postawione zostały komukolwiek zarzuty, ani że dokonano w trakcie tego postępowania innych czynności niż: wszczęcie dochodzenia, zawiadomienie spółki o wszczęciu dochodzenia oraz umorzenie dochodzenia.

Tym samym zdaniem Rzecznika, organ wszczynając postępowanie karne skarbowe w analizowanej sprawie nadużył przysługującej mu władzy. Instrumentalnie wykorzystał przepisy o wszczęciu postępowania karnego skarbowego oraz o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia.

W ocenie Rzecznika, organy potrzebowały dodatkowego czasu na prowadzenie postępowania i na wydanie decyzji w postępowaniu odwoławczym. Rzecznik dodał, że jedynie w tym celu zostało wszczęte postępowanie karne skarbowe – nie zaś w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa karnego skarbowego, zamiarem wykrycia sprawcy ani ukarania go. Rzecznik podniósł również, że w sprawie naruszone zostały art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej oraz art. 12 Prawa przedsiębiorców ustanawiające zasadę zaufania przedsiębiorcy do organów podatkowych oraz prowadzonego przez nie postępowania. W opinii Rzecznika, działanie kwalifikowane jako nadużycie prawa przez jego instrumentalne wykorzystywanie, tak jak w analizowanej sprawie, nie mogło wywołać skutku korzystnego dla organu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach podzielił argumentację Rzecznika oraz uwzględnił jego wnioski i w konsekwencji tego wydał wyrok, w którym uchylił zaskarżoną decyzję, a także poprzedzające ją rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji oraz umorzył postępowanie w sprawie (Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 23 marca 2020 r., I SA/Gl 1728/19).

– To bardzo istotne orzeczenie dla polskich przedsiębiorców. Niedopuszczalna praktyka instrumentalnego wszczynania postepowań karnych skarbowych przez organy podatkowe musi zostać skutecznie ukrócona. Takie postępowanie organów podatkowych w sposób jaskrawy pozostaje w sprzeczności z zasadą zaufania wynikającą art. 12 Prawa przedsiębiorców. Sąd stając po stronie przedsiębiorców dał wyraz temu, że nie będą akceptowane działania sprzecznie z zasadami zapisanymi w ustawie Prawo Przedsiębiorców – podsumowuje Jacek Cieplak Zastępca Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców